Opiniestuk van Rudy De Cock, voorzitter van deLink – “Waarom we in 2020 moesten feesten, ook al was het werk niet af.”
Opiniestuk van Rudy De Cock, voorzitter van deLink – “Waarom we in 2020 moesten feesten, ook al was het werk niet af.”
Rudy De Cock, voorzitter van deLink, schreef een opiniestuk in het kader van 21 jaar deLink.
"Armoedebestrijding kan niet zonder het betrekken van de armen zelf. Hun ervaringen, inzichten en betekenisverlening vormen de basis voor een doeltreffend armoedebeleid."
Dit opiniestuk dateert van 2020, met het oog op 21 jaar deLink
Dit jaar – 2020 – moet zowaar een feestjaar worden. DeLink bestaat 21 jaar. Het is bijna een generatie van onverdroten inzet. De eerste afgestudeerde ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting schurken stilaan tegen hun pensioen aan, de jongsten stappen vol moed en overtuiging in de job. Dat geldt net zo hard voor de pioniers van het eerste uur als voor de nieuwe krachten die hun schouders onder de werking zetten. Die inzet geldt ook voor de talrijke organisaties, die zich vanaf het vroegste moment engageerden als zij die vandaag starten.
Deze publicatie wil daarom een eerbetoon zijn aan hen. Een eerbetoon aan koppige volharding, het onwrikbaar geloof in participatie, het willens nillens opzetten en openhouden van een dialoog tussen beleidsmakers en praktijkwerkers en mensen die in armoede en sociale uitsluiting leven, het hameren op de noodzaak van structurele maatregelen, het onverdroten zichtbaar maken van drempels in hoe de samenleving zich organiseert, het durven zichzelf in vraag stellen en de bereidheid tonen om te veranderen.
Een engagement van en voor mensen die leven in armoede en sociale uitsluiting om een menswaardige plaats in de samenleving mogelijk te maken.
De geschiedenis van deLink start evenwel vroeger dan 1999, met name op het einde van de jaren 80 van de vorige eeuw. Deze publicatie schetst de diverse mijlpalen In de ontwikkeling van deLink en laat diverse getuigen van op de eerste lijn aan het woord.
Die geschiedenis loopt parallel met deze van de verenigingen waar armen het woord nemen. In beider geschiedenis staat de wezenlijke betekenis centraal van ervaringen van mensen die leven in armoede en sociale uitsluiting en het belang van participatie. In se vertrekken ze van een eenvoudig idee.
Armoedebestrijding kan niet zonder het betrekken van de armen zelf. Hun ervaringen, inzichten en betekenisverlening vormen de basis voor een doeltreffend armoedebeleid. Al te gemakkelijk wordt armoede immers verklaard vanuit een niet kunnen, waarin armen zelf verantwoordelijk zijn voor hun armoedige situatie, voor de sociale uitsluiting waarmee ze geconfronteerd worden.
Mensen die leven in armoede en sociale uitsluiting worden altijd gemakkelijk weggezet als hangmattoeristen in de samenleving, terwijl uit elk gesprek met hen blijkt dat het leven dat zij leiden geen keuze is en zij best anders zouden willen. Zij dagen ons uit met de vraag hoe we de samenleving zo kunnen organiseren zodat alle mensen een menswaardig leven kunnen leiden.
Op die vraag bestaat geen eenduidig en eenvoudig antwoord. Armoede en sociale uitsluiting is een complexe en taaie maatschappelijke uitdaging waarbij we er als samenleving tot op vandaag niet in slagen de grondrechten van alle mensen te realiseren. Het is een uitdaging die zich vaak op verschillende levensdomeinen en de instituties die zich hierom bekommeren tegelijk aandient: onderwijs, gezondheidszorg, te werkinstelling, inkomen, wonen, cultuur, vrije tijd, welzijn, gezin, …
De ambitie om op die vraag een antwoord te formuleren vergt volgens velen een proces van versterking waarbij mensen, organisaties en gemeenschappen greep krijgen op de eigen situatie en hun omgeving door het verwerven van controle, het aanscherpen van kritisch bewustzijn en participatie.
Op dit gelaagd pad beweegt zich deLink. We versterken mensen die leven in armoede binnen de opleiding tot ervaringsdeskundige In de armoede en sociale uitsluiting. Maar evengoed gaan we aan de slag met organisaties en beleidsmakers. Op die manier brengen we de ervaringen van het leven in armoede en sociale uitsluiting en de wijze waarop organisaties hun werk in vormgeven en beleid tot stand komt bij elkaar.
Evengoed vormt het de basis om te streven naar een duurzame inschakeling van ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting in organisaties en beleid. De permanente aanwezigheid van het perspectief van armoede en sociale uitsluiting binnen organisaties en beleid kan in samenspraak met de dialoog met armen de noodzakelijke versterking, kritische reflectie en participatie versterken.
De ervaring leerde ons dat om dit perspectief aanwezig te laten zijn een opleiding voor mensen in armoede tot ervaringsdeskundigen in armoede en sociale uitsluiting noodzakelijk is. De eigen particuliere situatie en ervaringen kunnen overstijgen, begrijpen hoe organisatie en beleidsprocessen werken en goed kunnen verwoorden wat de betekenissen voor mensen in armoede en sociale uitsluiting kunnen zijn vergt een gezamenlijk leerproces.
Onze geschiedenis met ervaringsdeskundigen op diverse werkplekken, als co-begeleiders in onze opleidingen, als procesbegeleiders In het werk dat we doen binnen organisaties, als staf- en beleidsmedewerkers en als leden van de Raad van Bestuur sterken ons in onze aanpak. Het toont in alle opzichten dat ervaringswerkers mee het verschil kunnen maken.
Maar het zijn niet alleen onze ervaringen die dat illustreren. Ook talloze onderzoeken en evoluties, zowel Vlaamse als internationale, wijzen op de kracht van het inschakelen van ervaringswerkers. Die evoluties vormen een van de toekomstige uitdagingen. Zij wijzen allen op het belang van participatie en het democratisch vormgeven aan de samenleving. Het wezenlijk belang van stem geven aan zij die al te vaak stemloos worden gemaakt.
